افتادگی رحم و مثانه یکی از مشکلات سلامتی شائع در بانوان است که میتواند بهطور قابلتوجهی کیفیت زندگی شما را تحتتاثیر قرار دهد. بسیاری از زنان از صحبت با پزشک در مورد علائم بیماری خود خجالت میکشند یا فکر میکنند که علائم آنها طبیعی است. اما درمان افتادگی رحم و مثانه در بانوان بسیار آسان خواهد بود.
آشنایی با پدیده افتادگی رحم و مثانه
رحم در داخل لگن زنانه، توسط تعداد زیادی عضله و رباط نگهدارنده قرار دارد. افتادگی رحم، یک مشکل شایع در زنان است که میتواند به دلایل متعددی اتفاق بیفتد. این افتادگی معمولا به عواملی مانند بارداری و زایمانهای متعدد، سختی در زایمان، افزایش سن، بلندکردن اشیا سنگین، ژنتیک، ضعیفشدن و کاهش حجم بافت رحم پس از یائسگی، چاقی یا اضافهوزن ارتباط دارد.
این عوامل میتواند باعث فشار زیاد بر روی عضلات لگن شوند. درمان افتادگی رحم و مثانه با روشهای نوین و سریع انجام میگیرد. به عبارت دقیقتر، رحم به سمت پایین و درون کانال واژن حرکت میکند که به علمیترین اصطلاح به آن "افتادگی رحم" گفته میشود. افتادگی رحم بر اساس علت بروز و شدت آن به چهار دسته تقسیم میشود:
- درجه یک: در این نوع افتادگی، دهانه رحم به سمت کانال واژن حرکت میکند.
- درجه دو: رحم وارد ورودی کانال واژن میشود.
- درجه سه: دهانه رحم از واژن خارج میشود.
- درجه چهار: این شدیدترین نوع افتادگی است که دهانه رحم بهطور کامل از واژن خارج میشود که به درمان افتادگی رحم و مثانه احتیاج دارد.
علائم افتادگی رحم
علائم افتادگی رحم امکان دارد در افراد مختلف با شدتها و نوعهای مختلف ظاهر شوند.
- فشار و سنگینی در ناحیه لگنی: یکی از علائم اصلی افتادگی رحم، حس فشار و سنگینی در ناحیه لگنی یا داخل مهبل است. این حس معمولا به خصوص در زمان وقوع فعالیتهای روزمره احساس میشود.
- درد لگنی: شما احتمال دارد درد یا ناراحتی در ناحیه لگنی تجربه کنید. این درد میتواند آزاردهنده باشد و در برخی موارد در حین رابطه جنسی هم احساس شود.
- تغییر در تخلیه ادرار: شما احتمال دارد مشکلاتی مانند تغییر در شیوه تخلیه ادرار (مانند سختی در هنگام ادرار) را تجربه کنید.
- مشکلات گوارشی: مشکلات گوارشی نظیر یبوست و زورزدن هنگام دفع مدفوع نیز از علائم افتادگی رحم است.
- تغییر در موقعیت رحم: در موارد شدیدتر افتادگی، دهانه رحم احتمال دارد بهطور آشکار به کانال واژن حرکت کند و در افتادگی درجه چهار، کاملا از واژن خارج شود.
- علائم جنسی: در برخی افراد در طول روابط جنسی تغییراتی احساس میشود. ازجمله تغییراتی مانند درد یا عدم رضایت از روابط جنسی میتوانند از علائم این بیماری شایع باشند.
فرایند درمان افتادگی رحم چگونه انجام میگیرند؟
روشهای درمان افتادگی رحم و مثانه متناسب با شدت و نوع افتادگی متفاوت است و موارد زیر را شامل میشود:
تغییرات در شیوه زندگی
- کاهش وزن: اگر چاق هستید، کاهش وزن میتواند به کاهش فشار بر روی عضلات لگن کمک کند.
- تمرینات کِگِل: تمرینات کِگِل در تقویت عضلات پل تحتانی و تقویت عضلات لگنی شما موثر خواهد بود.
- جلوگیری از فشار زیاد: بهتر است از انجام فعالیتهایی مانند برخی حرکات ورزشی که فشار زیادی بر روی عضلات لگن شما اعمال میکنند، بپرهیزید.
- تغییر در الگوی دفع مدفوع: اگر دچار یبوست و سختی در زمان دفع مدفوع هستید، پیشنهاد میکنیم با مصرف موادغذایی حاوی فیبر و آب کافی از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید.
- فیزیوتراپی: در این روش و با کمک یک متخصص فیزیوتراپی، شما باید به تمرینات تقویتی و تکنیکهای فیزیوتراپوتیکی برای تقویت عضلات لگن و تسکین علائم افتادگی رحم بپردازید.
- استفاده از دستگاههای پشتیبانی: در برخی موارد، استفاده از دستگاههای پشتیبانی به تقویت و نگهداری عضلات لگن کمک میکند.
- داروها: با مراجعه به پزشک شما این امکان را دارید تا از داروهایی که در تقویت عضلات لگنی نقش دارند یا علائم مرتبط با افتادگی رحم را کاهش میدهند، بهره بگیرید.
درمان با روش جراحی
در موارد شدیدتر افتادگی رحم، نیاز به انجام جراحی ضروری پیدا میکند. این نوع جراحی عمدتا با تقویت عضلات و بافتهای حمایتی انجام میشوند که احتمال دارد شامل انتقال رحم از کانال واژن با استفاده از مشبکها باشند. مهمترین نکته در درمان افتادگی رحم و مثانه مشورت با پزشک متخصص و تعیین درمان مناسب و صحیح براساس درجه مشکل شما است.
علائم افتادگی مثانه
مثانه که عمدتا در کف لگن واقع شده است وظیفه نگهداری ادرار را دارد و از عضلات، رباطها و بافتهای اتصالی کف لگن حمایت میکند. اگر به هر دلیلی این عضلات و رباطها تضعیف شوند، احتمال دارد افتادگی مثانه به وجود بیاید. عوامل مختلفی میتوانند افتادگی مثانه را تسریع کنند، از جمله:
- زایمان طبیعی: زایمان طبیعی میتواند عضلات کف لگن را تضعیف کند و باعث افتادگی مثانه شود.
- ژنتیک: عوامل ژنتیکی نیز نقشی در افتادگی مثانه ایفا میکنند.
- افزایش سن: با پیری، عضلات و بافتهای اتصالی احتمال دارد ضعیفتر شوند و افتادگی مثانه را تسهیل سازند.
- سرفههای طولانیمدت: سرفههای مداوم و طولانیمدت میتوانند فشار زیادی بر روی منطقه کف لگن ایجاد کنند و باعث افتادگی مثانه شوند.
- اضافهوزن و چاقی: اضافهوزن و چاقی نیز به افزایش فشار بر روی عضلات کف لگن و مثانه منتهی میشوند.
علائم افتادگی مثانه شامل موارد زیر میشوند:
- عفونت: در صورت ابتلا به بیماری، شما با عفونتهای ادراری مکرر مبارزه خواهید کرد.
- تکرر ادرار: اگر دچار تکرر ادرار شدهاید، پیشنهاد میشود دراینخصوص از پزشک متخصص مشاوره بگیرید.
- ناتوانی در برقراری ارتباط جنسی: افتادگی مثانه میتواند تأثیر منفی بر روی رابطه جنسی داشته باشد و منجر به ناتوانی در برقراری ارتباط جنسی شود.
روشهای درمان افتادگی رحم شامل چه مواردی است؟
درمان افتادگی رحم و مثانه بستگی بهشدت و نوع افتادگی دارد. اما همانند روشهای درمان افتادگی رحم، این بیماری با کمک فیزیوتراپی، انجام منظم تمرینات کِگِل و دارو قابلدرمان است. در موارد حادتر افتادگی مثانه و با عمل جراحی عضلات مثانه تقویت و رفع افتادگی میشود.
پیشگیری از افتادگی رحم و مثانه
پیشگیری از بیماری در درمان افتادگی رحم و مثانه از اهمیت بسیاری برخوردار خواهد بود و میتواند با اقدامات ساده انجام شود.
- در طول دوران بارداری، مشاوره با پزشک متخصص به پیشگیری از بیماری کمک میکند.
- استراحت کافی و مدیریت تنشهای مزمن بهترین راه جلوگیری از ابتلا به انواع بیماری است.
- از انجام فعالیتهای سنگین که به فشار اضافی بر روی عضلات لگن منتهی شوند، دوری کنید.
- داشتن سبک زندگی سالم و انجام تمرینات ورزشی سلامت بدن شما بانوان را افزایش میدهد.
کلینیک سعادت آباد با تیم متخصص و مجرب و فضای پزشکی مدرن، آماده است تا به شما در مشاوره، پیشگیری و درمان افتادگی رحم و مثانه کمک کند. اگر شما از علائم افتادگی رحم یا مثانه رنج میبرید یا نیاز به مشاوره پزشکی در این زمینه دارید، میتوانید با متخصصین ما در کلینیک سعادت آباد ارتباط برقرار کنید.
پزشک متخصص با انجام معاینات دورهای لگن، تجویز آزمایشات و سوالاتی در مورد سابقه پزشکی به پیشگیری و درمان افتادگی رحم کمک میکند. آزمایشات تشخیصی شامل تستهای عملکرد مثانه، سی تی اسکن، MRI و سونوگرافی لگن هستند.
جمعبندی
افتادگی رحم و مثانه احتمال دارد مشکلی ناراحتکننده باشد که بر زندگی روزمره بانوان تاثیر منفی بگذارد. اما خبر خوب این است که با استفاده از تمرینات ساده میتوانید از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید. در صورت داشتن هر کدام از علائم ذکرشده، پیشنهاد میشود با پزشک متخصص خود مشورت کنید تا هرچه سریعتر درمان افتادگی رحم و مثانه را باتوجهبه شدت بیماری شما آغاز کند.
سوالات متداول
- انواع مختلف افتادگی رحم و مثانه چیست؟
سه نوع شایع این بیماری سیستوسل، رکتوسل و پرولاپس رحم هستند. سیستوسل، رایجترین شکل افتادگی، زمانی را توصیف میکند که رحم به داخل یا خارج از واژن میافتد.
- اگر این بیماری را نادیده بگیرم چه اتفاقی میافتد؟
وقتی که افتادگی رحم و مثانه، بدون درمان رها میشود، میتواند ثابت بماند، با گذشت زمان بهتر یا بدتر شود.
- آیا باید هیسترکتومی را بهعنوان بخشی از جراحی انجام دهم؟
خیر. این جراحی را میتوان با یا بدون هیسترکتومی انجام داد. با این حال، هیسترکتومی اغلب همراه با این عمل به دلایل مختلف انجام میشود.
- اگر تصمیم به جراحی داشته باشم، در طول دوره نقاهت چه انتظاری میتوانم داشته باشم؟
اغلب میتوانید در همان روز پس از جراحی به خانه بروید. بسته به وسعت جراحی شما، ممکن است لازم باشد در بیمارستان بستری شوید که معمولا یک یا شاید بهندرت دو روز خواهد بود.
- آیا افتادگی رحم و مثانه یک بیماری جدی است؟